Impresjonizm francuski zapoczątkował rewolucję w sztuce światowej, która trwa do dziś. Pod koniec XVIII wieku francuska Akademia Sztuk Pięknych sprawowała nadzór nad wystawami malarskimi, tzw. salonami oraz nad działalnością jury, które kwalifikowało prace twórców na te wystawy. Uznawanym przez jury kierunkiem był klasycyzm, stąd tylko obrazy spełniające normy klasycystyczne mogły być wystawiane w salonach. Klasycyzm, zwany też stylem akademickim, charakteryzował się idealizacją rzeczywistości: postacie na obrazach były przedstawiane w wystudiowanych pozach, ważna była perfekcyjna kompozycja obrazu i harmonia estetyczna. Twórcy malowali naturę idealną, nie korzystali z pleneru, dzieła powstawały w zaciszu pracowni, wzorowane na sztuce antycznej. Tematyka obrazów najczęściej dotyczyła wydarzeń historycznych, znanych postaci (np. J.A.D. Ingres: Śmierć Leonarda da Vinci). Wszelkie próby odejścia przez twórców od ustalonego kanonu powodowały, że ich dzieła znajdowały się poza salonami, nie były wystawiane, a artyści skazani na zapomnienie.

     W takiej atmosferze dochodzą we Francji do głosu w roku 1863 impresjoniści buntujący się przeciwko ustalonym kanonom i trendom. Głównym  przedstawicielem impresjonistów jest Claude Monet, który maluje swoje obrazy w plenerze i uznaje, że kolor i światło  mają dominujący wpływ na postrzeganie natury. Wynika to z faktu, że oko ludzkie odbiera wrażenia poprzez zmieniające się oświetlenie i tym samym zmieniajace się kolory. Podobnie na obrazach Camille`a Pissarra wrażenie optyczne wynika ze zmieniającego się oświetlenia w ciągu dnia. Bohaterem jego obrazów jest kolor. Impresjoniści nie mają wstępu do salonu francuskiego, w związku z tym zakładają Salon Odrzuconych, który przez Napoleona III zostaje uznany dodatkowym salonem. Impresjoniści przełamują tym samym monopol Akademii, a Salon Odrzuconych przechodzi do kalendarza cyklicznych imprez wystawienniczych, stając się niejako nowym kanonem (1879 r.).

     Po rewolucji impresjonizmu pod koniec XIX i w XX wieku kolorystyczne i formalne eksperymenty dochodzą do głosu w sztuce. Pojawiają sie w twórczości Vincenta van Gogha, Henri Matisse`a, Paula Cezanne`a, Pabla Picassa, Wasily`a Kandynsky`ego.

     Eksperyment, niepowtarzalność i oryginalność stają się niejako normą artystyczną. Często eksperymenty postmodernistyczne (heppeningi, instalacje, pomysły multimedialne, eventy i manifesty twórcze) są na tyle ekstawanganckie, że trudno nie przygotowanemu widzowi odróżnić sztukę od zwykłego przedmiotu. Zaciera sie granica między życiem a sztuką, gdzie czasem kurator wystawy decyduje o tym, co jest sztuką, a co nią nie jest.

     W efekcie w ostatnich latach następuje powoli kryzys sztuki postmodermistycznej, która staje się tak skostniała jak akademizm, a artyści wracają do realizmu, tzw. nowego realizmu. Niemniej można powiedzieć, ze sztuka współczesna to wiele różnych kierunków funkcjonujących obok siebie. Do polskich twórców tzw. nowego realizmu można zaliczyć tak różnorodnych artytów, jak Jerzy Duda-Gracz, Zdzisław Beksiński, Grzegorz Stachańczyk, Andrzej Kacperek, Aleksander Żywiecki, członkowie Tercetu Nadętego (Piotr Naliwajko, Leszek Żegalski, Janusz Szpyt).

Opracowała: Ewa Pytasz