Historia UTW

Uniwersytet Trzeciego Wieku w Katowicach istnieje już 37 lat. Staraniem władz lokalnych i mieszkańców Katowic powstał w semestrze letnim 1982/1983, przy znacznym zaangażowaniu się uczelni wyższych , a przede wszystkim Uniwersytetu Śląskiego, Akademii Wychowania Fizycznego, Akademii Medycznej. W pierwszych zajęciach, które miały charakter wykładów, uczestniczyło 70 osób. Co roku liczba słuchaczy wzrastała sukcesywnie, niezależnie od zmian ustrojowych w naszym kraju i w roku akademickim 2009/2010 wyniosła 1200 osób.  Na tym poziomie, z uwagi na możliwości lokalowe Uczelni,  utrzymuje się do  dnia dzisiejszego, mimo kolejnych zgłoszeń mieszkańców Katowic. Do UTW w Uniwersytecie Śląskim należy jeszcze grupa słuchaczy 600 osób, których zajęcia odbywają się na Wydziale Nauk o Ziemi w Sosnowcu i 400 osób w Jastrzębiu Śląskim, która powstała 11 lat temu przy Zamiejscowym Ośrodku Dydaktycznym.

W początkowych latach istnienia UTW słuchaczami były osoby, którym II wojna światowa przeszkodziła w podjęciu studiów wyższych i dla których przynależność do UTW była dużą nobilitacją. Aktualnie większość uczestników UTW to osoby z wyższym wykształceniem, które po przejściu na emeryturę dążą do wypełnienia wolnego czasu i poszukują sensu dalszego życia.

W miarę upływu czasu zmieniła się forma organizacyjna UTW. W 1996 roku został powołany Pełnomocnik Rektora Uniwersytetu Śląskiego, który przygotował regulamin funkcjonowania UTW i 3 grudnia 2002 Senat Uczelni przyjął uchwałę (nr 7) w sprawie utworzenia UTW jako jednostki ogólnouczelnianej, która prowadzi działalność dydaktyczną . Działalność ta obejmuje prowadzenie studiów o charakterze otwartym dla słuchaczy, którzy nie są studentami. W roku 2012 UTW stał się częścią organizacyjną Centrum Kształcenia Ustawicznego UŚ, obok Uniwersytetu dla dzieci i Uniwersytetu dla młodzieży.

Oferta edukacyjna UTW jest bardzo bogata. Oprócz wykładów o tematyce ogólnej prowadzi się zajęcia z historii sztuki, historii Kościoła, historii Śląska, psychologii,  a także lektoraty z języków obcych. Ponadto w ramach zajęć ruchowych organizowana jest gimnastyka klasyczna, gimnastyka rehabilitacyjna, gimnastyka w wodzie, gimnastyka przy muzyce, pływanie, tańce europejskie, pilates, joga. Co roku odbywają się również zajęcia komputerowe dla początkujących i zaangażowanych.

Cenne jest zaangażowanie samych słuchaczy w prace UTW, zarówno w prowadzenie zajęć np. Grupa miłośników słowa, jak i w ich organizację, którą zajmują się przedstawiciele Samorządu.

Do tej pory zorganizowane zostały trzy ogólnopolskie konferencje naukowe związane z rocznicami istnienia UTW w Uniwersytecie Śląskim

• "Uniwersytet Trzeciego Wieku szansą zdrowego życia" (maj 1997)
• "Jakość życia i jej uwarunkowania w okresie późnej dorosłości"( czerwiec 2002)
• "Uczyć się, by być" (październik 2007)

Bardzo ważnym wydarzeniem dla środowiska Uniwersytetu Śląskiego była konferencja z okazji 35 lecia UTW na Ziemiach Polskich pt Nowe wyzwania dla Uniwersytetów Trzeciego Wieku, której organizatorem był UTW w Uniwersytecie Śląskim, a współorganizatorem merytorycznym Lubelski Uniwersytet Trzeciego Wieku. Gościem honorowym tej uroczystości była żona Prezydenta RP Anna Komorowska.

UTW zrealizowało cztery projekty badawcze - granty organizowane przez Fundację dla Uniwersytetu Jagiellońskiego, a przeznaczone dla UTW :

• "Seniorzy - seniorom", (2005/2006),
• "My i XXI wiek. Ogólnopolski konkurs poezji i małych form prozatorskich" (2005/2006)
• "Słuchacze UTW dla seniorów swojego miasta" (2007/2008)
• "Kaj te czasy" (2009/2010)

Uniwersytet Trzeciego Wieku w Uniwersytecie Śląskim był pierwszą tego typu placówką w województwie Śląskim i siódmą w kraju. Z uwagi na swoje doświadczenie konsultował powstanie części UTW w naszym województwie. Również aktywnie włączył się w organizację Forum Uniwersytetów Trzeciego Wieku w województwie Śląskim, organizując dla UTW w naszym Regionie konferencję pt. „Od inspiracji do działania. Odkrywanie i wykorzystanie doświadczeń słuchaczy UTW do pracy z drugim człowiekiem, do pracy z grupą.” w listopadzie 2011 roku, która spotkała się z dużym uznaniem uczestników i władz lokalnych.

            Każdy z Uniwersytetów w naszym regionie jest jednostką autonomiczną, ale ważną sprawą jest współpraca tych instytucji w zakresie podejmowanej problematyki, organizacji czy wystąpień wobec władz w istotnych sprawach ludzi starszych.  UTW w Uniwersytecie Śląskim jest od lat otwarty na taką współpracę.