Dbamy w życiu o wiele drobnych spraw, ale często nie dbamy o własny organizm albo dbamy wtedy, kiedy już  pojawi się choroba. Tymczasem profilaktyka zdrowotna jest bardzo ważna. Kręgosłub to stelaż całego ciała, odpowiada za postawę, pomaga poruszać się.

     Warto omówić jego budowę.

Składa się z 33-34 kręgów rozmieszczonych od podstawy czaszki do szpary pośladkowej. Na górze jest 7 kręgów szyjnych (najmniejsze i najbardziej ruchome, umożliwiają poruszanie głową w różnych kierunkach). Niżej znajduje się 12 kręgów piersiowych połączonych z 12 parami żeber: 10 par łączy się z mostkiem, tworząc klatkę piersiową osłaniającą ważne narządy i zapewniającą swobodne oddychanie, dalej 5 kręgów lędźwiowych (są one najbardziej obciążone, gdy siedzimy lub stoimy) oraz 5 zrośniętych kręgów tworzy kość krzyżową, która wraz z miednicą osłania pęcherz i narządy układu rozrodczego. Na dole mieści się 4–5 zrośniętych kręgów, kóre tworzą kość ogonową. Nie pełnią one żadnej funkcji, ale są pozostałością po przodkach. 
Kręgi są oddzialone krążkami międzykręgowymi potocznie zwanymi dyskami, które składają się z jądra miażdżystego i pierścienia międzywłóknistego. Spełniają ono funkcję łożysk kulkowych, umożliwiających ruchy między sąsiednimi kręgami. Gdy kręgosłup jest odciążony, np. podczas leżenia na plecach, krążek międzykręgowy nasiąka jak gąbka. Kiedy stoimy albo siedzimy, oddaje płyn z powrotem na zewnątrz. Dlatego rano jesteśmy o 1 cm wyżsi niż wieczorem. Niższy wzrost i zmniejszenie sprężystości kręgosłupa u osób starszych tłumaczy się m.in. zmniejszoną zdolnością dysków do pobierania wody. Stą ważne jest, aby pić dużo wody i nawadniać krążki.
Każdy kręg zbudowany jest z trzonu, łuku i 3 wyrostków: 2 poprzecznych oraz 1 kolczystego. Wyrostki poprzeczne sąsiadujących ze sobą kręgów tworzą stawy, pokryte chrząstką i wypełnione płynem maziowym, co zmniejsza tarcie i sprawia, że powierzchnie stawowe ślizgają się gładko, umożliwiając zginanie, prostowanie, ruchy boczne i skrętne całego kręgosłupa.
Kręgi poukładane jeden na drugim stanowią ochronny kanał kostny dla rdzenia kręgowego. Od niego otworami międzykręgowymi odchodzą korzenie nerwowe. Coraz bardziej się rozgałęziają, tworząc sieć przewodzącą impulsy między mózgiem a resztą ciała. Nerwy w odcinku szyjnym odpowiadają za ręce, w piersiowym za tułów, w lędźwiowym za nogi.
 Krążki międzykręgowe utrzymują kręgi w odpowiednich odstępach, amortyzują wstrząsy, przejmują siłę nacisku i rozkładają ją równomiernie na całą powierzchnię, kiedy np. siedzimy. Dzięki temu kręgi nie zderzają się i nie miażdżą. Z wiekiem krążki międzykręgowe niszczą się. Wtedy pierścienie międzywłókniste mogą pękać i uciskać na nerw rdzeniowy. 

     Blisko połowa Polaków cierpi z powodu bólu kręgosłupa, często już dzieci i młodzież  uskarżają się na problemy z kręgosłupem. Dlatego warto "zaprzyjaźnić się z kręgosłupem" i zdać sobie sprawę z przyczyn, które powodują ból kręgosłupa. Są nimi przede wszystkim brak ruchu, siedząca praca lub ciężka praca fizyczna, otyłość, szczególnie brzuszna, stres, niewłaściwe obuwie. A warto wiedzieć, że choroby kręgosłupa często są połączone z chorobami nerek, problemami ginekologicznymi, chorobami serca.

     Zapobiegać problemom z kręgosłupem możemy poprzez systematyczny ruch i prawidłową sylwetkę siedząc, stojąc i chodząc. Ważne są regularne ćwiczenia - najpierw rozciągające, potem wzmacniające mieśnie brzucha, grzbietu, pośladków, nóg, obręczy barkowej, a następnie aerobowe (np. nordic walking, pływanie, jazda na rowerze, maszerowanie). Ważne są także masaże.

     Taki prosty masaż poprawiający kondycję kręgosłupa szyjnego i piersiowego możemy wykonać  sami drugiej osobie. Oto jego opis:

1. Po umyciu rąk zaczynamy od masowania całą powierzchnią dłoni obu barków partnera rozpoczynając od szyi okrężnymi ruchami  poprzez barki do kręgosłupa - najpierw bardzo delikatnie, a póżniej coraz intensywniej (10 okrężnych ruchów).

2. Ugniatamy oba barki rękami jak ciasto zaczynając od zewnętrznej części barków w stronę kręgosłupa (10 powtórzeń).

3. Zaciskamy dłonie w pięści i kostkami dłoni jak czołgiem uniatamy barki od zewnętrznej części barków do kręgosłupa (10 powtórzeń).

4. Pięściami bijemy w barki od zewnętrznej części barków do kręgosłupa (10 powtórzeń).

5. Oklepujemy oba barki opuszkami palców, jakbyśmy "pisali na maszynie" - powtarzamy 10 razy od zewnętrznej strony barków do kręgosłupa z z powrotem.

6. Bokiem dłoni jak karateka uderzamy w barki od zewnętrznej strony barków do kręgosłupa - powtarzamy 10 razy.

7. Jak pkt. 1 z tym, że zaczynamy od ruchów intensywnych, a kończymy na delikatnych (10 razy).

8. Opuszkami palców obu rąk przesuwamy delikatnie od czubka głowy partnera poprzez  oba uszy do barków, następnie strzepujemy dłońmi, jakbyśmy chcieli je oczyścić. Na koniec masażu myjemy ręce.

     Ważne jest, aby zapamiętać, że wszystko, co robimy dla naszego kręgosłupa, powinno być stosowane na co dzień, systematycznie - dbanie o postawę, ćwiczenia i masaże.

Opracowała: Ewa Pytasz