Dr hab. Irma Kozina: Skanimacja

Data

Wykładowca

Temat

11.01.2016

Dr hab. Irma Kozina

Adiunkt Zakładu Historii Sztuki Uniwersytet Ślaski

Skanimacja

Zanim pojawiła sie kinematografia już na początku lat 30-tych XIX w starano sie uchwycić ruch, ale nie było możliwości nakręcenia filmu. Stało się to możliwe wraz z wynalezieniem kliszy / były ale jednorazowe/.

Pojawiła się skanimacja  czyli rodzaj grafiki z wrażeniem ruchu.

  Pierwsze urządzenia, służące do pokazania obrazów symulujących ruch, tworzyły obrazy będące złudzeniem ruchu ciągłego.

Skonstruowano przyrząd składający się z cylindra z pionowymi szczelinami. Umieszczone wewnątrz obrazy, malowane lub rysowane ręcznie, podczas obrotu cylindra wytwarzały złudzenie ruchu./ 1834 zootrop/.

Kolejnym etapem była wirująca tarcza ze szczelinami, odsłaniająca przed wzrokiem widza wirujące na równoległej tarczy obrazy z fazami ruchu /phenakinescop 1839/.

W 1848 roku pojawia się fotografia /dagerotyp/, dzięki czemu można było symulować ruch postaci zarejestrowanych z natury.

W urządzeniu będącym udoskonalonym zootropem, zamiast szczelin na obrzeżu cylindra w obrotowym bębnie umieszczono pryzmat zbudowany z luster odbijających naklejone w jego wnętrzu obrazy z taśmy filmowej / praxinoscop 1877 /.Był jednym z pierwszych mechanizmów do pokazów kinematograficznych 

Angielski fotograf E. Muybridge wpadł na pomysł, co zrobić, by statyczne obrazy ożyły. Rozwiązaniem okazało się urządzenie składające się ze szklanego dysku z naniesionymi zdjęciami i lampy służącej do ich podświetlenia . Po wprawieniu dysku w ruch wirowy urządzenie rzucało na ekran ruchomy obraz wyświetlając krótką animację /zoopraxiscop 1879 /.Muybridge dokonał przełomu - utrwalił ruch i znalazł sposób na jego odtworzenie.

 Na zlecenie amerykańskiego potentata przemysłowego Stanforda wykonał serię fotografii galopującego konia. Miały one rozstrzygnąć zakład, którego przedmiotem było pytanie - czy podczas galopu koń odrywa od ziemi cztery nogi ?

W tym celu skonstruował system 24 kamer fotograficznych rozstawionych wzdłuż toru biegu i uruchomianych po zerwaniu rozpiętych linek końskim kopytem / zwalniała się osłona i zdjęcia powstawały w ułamku sekundy /.W ten sposób powstała seria fotografii i zmontowany z nieruchomych zdjęć "film". Wśród nich znalazło się rozstrzygające spór zdjęcie, na którym wyraźnie widać biegnącego konia z wszystkimi nogami w powietrzu.

Fotograficzny tor  z 24 kamerami był pierwszym z pomysłów na uchwycenie ruchu obiektu w konkretnej fazie ruchu.

Muybridge zainspirował swoich następców do dalszych doświadczeń /Tim Amstrong, Austine Comarow Skonstruowano obrazy dające wrażenie ruchu  w momencie szybkiego poruszania się przed obrazem. Wrażenie ruchu uzyskiwano poprzez nałożenie na siebie szkieł różnej wielkości.

Zwiedzający wystawę  A. Comarow zostali zaopatrzeni w specjalne filtry, dzięki którym widzowie odbierali statyczny obraz jako dynamiczny.

Umieszczone na tylnym kole roweru obrazki w czasie ruchu dają wrażenie animacji /cyklotrop/.

Rufus Butler Seder, twórca animacji do "Gwiezdnych wojen" stworzył ruchome murale, dzięki sztuczkom optycznym. Jego street-art można zobaczyć na jednej ze stacji metra w Nowym Jorku./ 300 stóp obrazu, poszczególne fazy ruchu ujęte są w regularnych odcinkach/.Gdy wjeżdża na stację pociąg, jego statyczne dzieło sprawia wrażenie ruchu.

W 2007 roku ukazuje się jego książka " Galop". Dzięki specjalnym kliszom zróżnicowanych grubością celofanki samo odwrócenie strony wywołuje wrażenie ruchu.

 W 1895 roku bracia Lumiere rozpoczynają erę kina. Ich sukces wywodzi się ze skanimacji, która wyznaczyła im drogę

W 1902 roku G.Melies nakręcił kilkunastominutowy biało - czarny niemy film pt " Podróż na Księżyc". Opowiada on o podróży uczonych na Księżyc, który ma twarz reżysera. Po wylądowaniu Ziemian mieszkańcy "srebrnego globu", podobni do owadów, biorą ich w niewolę. Agresorzy rozpadają się przy dotknięciu czubkiem parasola. Odkrycie to pozwala naukowcom pokonać ich i wrócić na Ziemię.

Jest to collage ludzi i rysunków. Do nakręcenia filmu użyto dwóch aparatów. Melies jest pierwszym twórcą filmu fantastycznego, stworzył wizję inspirującą artystów i naukowców. W 1990 roku znaleziono kolorową kopię filmu i przystąpiono do jej konserwacji /prace trwały 12 lat, zakonserwowano 13.375 klatek filmowych /. 

Od kolorowej " podróży na Księżyc" zaczyna się surrealizm /przedstawiony świat wygląda realistycznie a nie mógł się zdarzyć/.

 

Opracowała Kamila Sokołowska