Piwo po wodzie i herbacie jest trzecim najpopularniejszym napojem na świecie. Jego spożywanie wiąże się z biesiadowaniem. W 90% składa się z wody (najlepszej jakości bogatej w wiele minerałów - wapń, magnez, sód czy potas), do której dodaje się ziarna zbóż, chmiel, drożdże piwne oraz inne dodatki sztuczne i naturalne (np. zioła, miód, kawę). Produkcja piwa jest organiczna, ekologiczna, naturalna, odbywa się w warunkach laboratoryjnych. Są też metody bardzo oryginalnej produkcji piwa, stosowane do dziś. To na przykład chicha (czicza) produkowana od czasu imperium Inków do dziś w Ameryce Łacińskiej - do jej wytworzenia używa się przeżutych przez ludzi ziaren kukurydzy wraz z ich śliną.

     Wiadomo, że sfermentowane napoje produkowano już w czasach neolitu na terenach Mezopotamii (cywilizacja ubaicka) - wytwarzano je z zalewanych wodą placuszków z ziarna, które fermentowały i otrzymywano nieklarowany napój. Miał on jednak krótką przydatność do spożycia.

3000-2500 lat p.n.e. produkowali piwo na podobnej zasadzie jak ubaici Sumerowie, gdzie opiekunką piwa była specjalnie w tym celu ustanowiona bogini. Produkcja piwa była znana w Babilonii. Do rozwoju produkcji piwa przyczynił się starożytny Egipt. Wtedy piwo zaczęło być klarowane, słodowane oraz zaczęto dodawać do niego chmiel. W Egipcie traktowano piwo jako dar dla duszy, napój święty czy wręcz lek. W starożytnej Grecji i Rzymie piwo straciło nieco na znaczeniu, było traktowane jako napój pospólstwa. Królowało wino.

     Wraz z podbojem Europy i Brytanii przez Rzymian były przenoszone na podbite tereny ich zwyczaje, a w ramach żołdu żołnierze rzymscy mieli zagwarantowane racje wina czy piwa. Ponieważ na ziemiach północnej Europy podbitej przez Rzymian nie można było ze względów klimatycznych hodować winnej latorośli, a można było hodować chmiel, to w Brytanii, Francji, Belgii, Holandii i Niemczech zaczęto produkować piwo. W kolejnych wiekach umiejętność produkcji piwa i wina przejęły w Europie klasztory. Zakonnicy pijali piwo lub wino, a nawet mieli zagwarantowane dzienne porcje tych napojów (1,5 l. wina lub piwa). Zakonnicy na północy Europy wyspecjalizowali się w produkcji piwa tzw. górnej fermentacji, które było leżakowane (tzw. lager).

     Pierwsze "świeckie" chmielniki powstawały  w średniowieczu na wybrzeżu Morza Północnego u ujścia rzek. Natępnie wraz z wędrówką gwarków (którzy mieli przywilej ważenia piwa) w poszukiwaniu złóż złota, srebra czy miedzi produkcja piwa przenosiła sie coraz dalej na wschód Europy.

     XIX wiek to już wiek przemysłowej uprawy chmielu i produkcji piwa. We Francji  ulepszono proces słodowania i fermentacji piwa,  zaczęły powstawać szkoły piwowarów, opracowania kodyfikujące jego produkcję. Pierwsza szkoła piwowarska w Polsce powstała w Raciborzu, gdzie do dziś funkcjonuje niewielki lokalny browar. W 1837 r. S. Hanson wprowadził do produkcji piwa drożdże, a odkrycie L. Pasteura pozwoliło je pasteryzować. W 1875 r. wprowadzono do produkcji piwa maszyny schładzające. Tak więc przez wieki produkcja piwa zmieniała się, była ulepszana i aż do czasów współczesnych piwo utrzymało swoje znaczenie jako orzeźwiający napój o niskiej  zawartości alkoholu.

     W skali światowej produkcja piwa jest imponująca - w 2012 roku wyprodukowano 1962 mld. hektolitrów piwa. Do największych producentów piwa na świecie należą w kolejności: Chiny, USA, Brazylia, Niemcy, Meksyk, Rosja, Japonia, Wlk. Brytania i Polska (z produkcją 40 mln. hektolitrów piwa rocznie). Wschodzącym regionem piwa w ostatnich latach jest także Afryka. Największymi producentami piwa w Europie są koncerny: SAB Muller, Heinneken i Carlsberg (mają także swoje udziały w polskich browarach).

     W spożyciu piwa na świecie zdecydowanie przoduje Europa. Najwięcej piwa rocznie wypijają Czesi (143 l. na głowę mieszkańca), potem Niemcy (110 l.), Austriacy (108 l.), Estończycy (104 l.) oraz Polacy (100 l.). W sumie rocznie w Europie wypija się 564,5 mln hektolitrów piwa, a przy jego produkcji zatrudnionych jest 164 tysiące pracowników.

     W Polsce poza zagranicznymi koncernami piwowarskimi, mamy też polskie - Łomżę i Browary Górnośląskie. W ostatnich latach zarówno w całej Europie, jak i w Polsce powstaje wiele regionalnych czy lokalnych, rzemieślniczych browarów produkujących bardzo różne odmiany piwa. Na polsko-czeskim pograniczu jest ich ok. 150, a popyt na te piwa stale rośnie. Wydaje się, że można by pomyśleć o stworzeniu na tym pograniczu turystycznego szlaku piwnego.

Opracowała: Ewa Pytasz